de droom van een onafhankelijk limburG
 

WELKOM

IN HET BRONSGROEN EIKENHOUT:

LIMBURG

 

BRIEF UIT 1833 VAN EEN ONBEKENDE SCHRIJVER IN NAAM VAN VOORINTEKENAARS VAN TWEE BOEKEN AAN JOSEPH DUMONT, UITGEVER VAN DE KÖLNISCHE ZEITUNG.

 

De Kölnische Zeitung was een buitenregionale krant die in de 1850er jaren door zijn vernuftige inzet van postiljons in estafetteformatie via een route naar de Britse 'wereld'krant The Times en vice versa, postduiven richting de beurs van Parijs en vice versa, stoomboot voor nieuws uit het zuiden van Duitsland en correspondenten in de hele wereld (vrij nieuw voor die tijd, we weten dat alleen Engelse, Franse en Amerikaanse correspondenten reeds actief waren, onder andere in de Belgische revolutie in 1830/1831) steeds als eerste het grote nieuws kon presenteren aan zijn lezers.

In hoeverre het nieuwe persagentschap Reuters (Reuters is bezittelijk voornaamwoord van Reuter) van baron Paul von Reuter uit Aken (er is zelfs een verfilming van met Edward G. Robinson in de hoofdrol) hierbij een rol gespeeld heeft is onbekend, maar zeker zeer waarschijnlijk. In ieder geval liet Reuter in 1850 reeds postduiven vliegen tussen Aken en Brussel voor de beursberichten uit Parijs. De postduiven werden in 1851 reeds vervangen werden door elektrische telegrafie (tot en met midden jaren 1840 was nog optische telegrafie gebruikelijk met seinpalen).

De oplage van de Kölnische Zeitung groeide door de jaren heen gestaag (een oplage van 17.400 (1848) was destijds gigantisch, in een tijd waarin pakweg 10% van de bevolking kon lezen en schrijven......en zich een krant konden permitteren, ook in die tijd zal reeds krantsharing hebben plaatsgevonden (het delen van een krant en daarmee het abonnementsgeld). De stamvader van de krant was Marcus Dumont, daarvandaan de naam M in M. Dumont (dus niet het Franse M. voor monsieur, wat in die tijd gebruikelijk was met Frans als internationale voertaal). Deze was getrouwd met Katarina Schauberg (de dochter van de toenmalige [nog] eigenaarsfamilie getrouwd was). In 1805 nam Marcus de firma van de familie Schauberg over. 1831 toen hij stierf nam zijn zoon Joseph Du Mont de krant over. De krant speelde als oppositionele krant een belangrijkerol in de kritische betrachting van de toenmalige politiek en kwam daardoor niet zelden in conflict met de machthebbers. Zo mag het niet verwonderen dat de krant ook in de Duitse revolutie van 1848 een wezenlijke rol speelde. Wat tegenwoordig de bloggers en de social media zijn, waren toen de kritische intellectuelen en de kranten (kranten: als het om nieuwsverspreiding ging en kroegen: als het om individuele meningsuiting ging [maar ook dit laatste was niet ongevaarlijk zoals de zoon van de burgemeester van Heerlen in 1848 ervoer, zie mijn boek Geef Limburg terug!). Joseph Du Mont stierf vrij jong in 1861 op 49 jarige leeftijd. De Kölnische Zeitung heeft bestaan van 1798 tot en met 1945.

De onderstaande brieven met bewijs van aantekening stammen uit 1833 en zijn geschreven en opgegeven door een onbekende schrijver in naam van een lijst voorintekenaars aan het adres van Joseph Du Mont, die naast de krant tevens boeken en periodieken uitgaf via zijn moeder (mede-eigenaar van de krant en eigenaresse van de drukkerij en boekhandel Du Montschen Buchhandlung in Keulen).

 

 

Die Unterzeichneten Subscribenen [heute: Abonnenten] sich auf das zufolge Beilage der Kölnischen Zeitung sub Nr. 258 vom 15 September 1833 angekündigte Werk enthaltend:
"Das Leben und Geschichte des Kaisers Napoleon in 10 Bände mit mehreren Abbildungen", welche längstens bis Januar 1834 für den Subscriptions-Preis von 7 Sgrosch
[Silbergroschen]
pro Exemplar (: 28 Sgrosch für das ganze Werk :) herausgegeben werden.


Thomas Jimmer von Heimazheim die 4 Bände
Jacob Pütz die 4 Bände
Henrich Henrichs 4 Bände
Anton Habbig 4 Bände
J. Weber, Lehrer 4 Bände

[onleesbare potlood schrift/ unleserliche Bleistift-Schrift]
Anton Schmitz v. Dunstelig
Freidrich Dervium Ollheim
Otto Scheels
Henrich Frechenz 4 Bände
aan de zijkant: Spilles en daaronder F. Stauel

 

 

Die Unterzeichneten Subscribenen [tegenwoordig: Abonnenten] sich auf die zufolge Beilage des Amtsblatt der Königliche Regierung zu Cöln Sub Nr. 36 vom 3 September 1833 angekündigte vollständige Werke enthaltend:
"Der unterweisende Hausfreund in den Rhein Provinzen und als dessen Anfang ein kurzgefastes und erklärendes rurdeutsch neys Hauswörterbuch",
welche längstens bis den 1. November 1833 für den Subscriptions-Preis von CrM
[Cölner Mark?] 45 Sgrosch [Silbergroschen] herausgegeben werden.

Thomas Jimmer von Heimazheim 1 Exemplare jedem?
Christiane Frühe
Philipps ?
Kleins, Lehrer
Anton Schmitz v. Dunstelig
Jüssen Franz, ?
J. Jüssen
Josef h, Schuster
Winand, Lehrer
aan de zijkant: F. Stauel

onderaan de rand van de brief: onder andere (moeilijk te transcriberen) den 18. October 1833.

 

 

Het bewijs van aantekening, voorzien van een voorgedrukt pruisisch Postdienststempel van het Königlich Preussische Postamt (Rheinland was pruisisch gedurende 1815-1945) van 2 Silbergroschen. Op het bewijs staat: Gegenstand: 1 Brief, Inhalt: ?, Zeichen: 17/87 (volgnummer 17/87 voor het postboek waarin aangetekende brieven werden geregistreerd), Gewicht:- Loth [niet aangegeven, 1 lood is ongeveer 15 gram], Adressat: Dumont Schauberg, Bestimmungsort: Cöln (hier zonder umlaut geschreven), gedateerd op een onbekende plaats op 22 Oct. 1833.

 

 


 

 

 

 


�2012-heden, Henri Smeets