MEDAILLES (HIER: PENNINGEN) - BELGISCHE PERIODE (/REVOLUTIE).

Omdat ik nogal begaan ben met buitenlandse literatuur is mij de term medaille vertrouwd, daar waar in het Nederlands de term penning hiervoor gebruikelijk is.

(Voor volgende Belgische medailles zie om technische redenen de website met medailles uit de Duitse periode:

* medaille van het vrijcorps/vrijwilligerslegioen van kolonel Pontécoulant,

* medaille betreffende het monument ter ere van de gesneuvelde vrijheidsstrijders van de Belgische revolutie,

* medaille ter ere van de gesneuvelden in de septemberdagen van de revolutie in Brussel en Luik).

De jaartallen bij de medailles uit de revolutieperiode (zijn niet altijd even makkelijk te dateren in tegenstelling tot Duitse revolutie 1848) zijn conform de medaillecatalogus: 'histoire numismatique de la révolution belge', Guioth, 1844.

1829, brons, de allereerste anti-hollandse verzetsmedaille in de zuidelijke Nederlanden sinds Willem I aan de macht kwam: graaf Philippe Vilain XIV (vader van de te Maastricht woonachtige opstandige graaf Charles Vilain XIV). Naast hem is graaf Félix Armand de Muelenaere (geen tikfout) te zien. Beiden werden na hun steun aan de in Maastricht wonende Charles de Brouckère (eerste separatist uit Limburg) betreffende de vrijheid van drukpers niet herkozen (destijds werden leden van de Staten-Generaal niet gekozen door het volk). Charles de Brouckère (tevens zoon van de Limburgse gouverneur) werd overigens met de hakken over de sloot herkozen. Ter ere van het openlijke verzet van de beide heren Vilain XIV en Muelenaere, werd na een oproep in Le Catholique des Pay-Bas door het volk geld bijeengelegd om deze medaille hier te laten slaan.

Zelfde medaille (penning) als voorgaand, echter zonder oogje. De kopse kant van de medaille waar het oogje moest zitten is afgevijld en glad gemaakt. Het is zelfs onder de loep niet zichtbaar of er nu een uiterst dun laagje (dat op lood lijkt) overheen ligt, of dat wellicht alleen de buitenkant van de medaille brons is en de binnenkant gewoon van staal (zoals het uitziet). Ik ken wel vergulde en verzilverde medailles, maar verbronste? Verbronst tin en verbronst staal bestaat, maar is me niet bekend bij medailles. Er bestaan weliswaar Belgische catalogi van medailles (penningen), de jongste dateert uit de 1920er jaren, maar daar wordt het gewoon aangeduid als brons.

De revolutiemedaille der revolutiemedailles uit 1830, brons: refererend aan de opera La Muette de Portici (over de Spaanse bezetting van Napels en de opstand daartegen in de 17de eeuw). Deze opera, die op 25 augustus 1830 in het 'De Munt'-theater van Brussel werd opgevoerd, zorgde door zijn gelijkenis met de oproer van de zuiderlingen tegen de politiek van de noorderlingen voor een climax in de Belgische Opstand die reeds sinds begin augustus 1830 actief was. Op de keerzijde de Franse tekst die in het Nederlands betekent: moed en kracht, Belgische revolutie 1830 en het woord 'onafhankelijkheid' onder de poten van de leeuw.

Medaille uit 1831, brons: Viering van de eenjarige Belgische Revolutie op het martelaarsplein. In het Frans de tekst met de Nederlandse betekenis: Herinnering aan de verdedigers van de vrijheid, 17 september - 3 oktober 1831 (refererend aan de overwinning op de hollanders in Brussel na de gevechten aldaar van 27 september 1830 - 3 oktober 1830). Zelfde voorzijde als voorgaande medaille.

Medaille uit 1830 betreffende de instelling van de Commissie van Openbare Veiligheid te Brussel op 10 september 1830. Omschrift (Frans): 'De federatie van de acht afdelingen van Brussel'. Soortgelijke Commisies werden in meerdere Belgische steden opgericht, onder andere Luik (de grote brandhaard van de revolutie in het oosten). Van daaruit sloeg de revolutie over naar Maastricht en de rest van oostelijk Limburg. Op de keerzijde staan de namen van de commissieleden, met onder andere de Maastrichtenaar graaf Felix de Merode.

Medaille uit 1830, brons. Rondschrift voorzijde (Frans): 'Moed heeft ons bevrijd'. Rondschrift keerzijde (Frans): 'Hulde aan de winnaars - september 1830'. Franse tekst binnen de lauwerkrans: 'Het Belgische volk heeft de dictatuur en de tirannie [van Willem I] vernietigd'.

Spotpenning uit 1831, brons: Hier wordt regent Surlet de Chokier op de voorzijde in Jezusgestalt weergegeven. Rondschrift (Latijn): 'Ik ben de goede herder'. Beneden: baron Erasmus Surlet de Chokier, regent van Belgie. Rondschrift keerzijde (Latijn): 'Dus je brengt je schapen niet mee'. Anders gezegd: hij laat zijn schapen in de steek, maar heeft wel zijn schaapjes op het droge, zie onderschrift (Frans): '[spottend] Door het dankbare vaderland aan de regent 10.000 gulden pensioen gegeven'. Het moge duidelijk zijn dat 10.000 gulden een gigantisch bedrag was in die tijd. Surlet de Chokier was ook de regent over oostelijk Limburg.

Bronzen medaille uit 1831 ter ere van het Voorlopig Bewind (Gouvernement Provisoire, executieve macht) met op de keerzijde een plattegrond van het het interieur van de zaal van het Nationaal Congres (legislatieve macht) anno 1830. Voor een overzicht van de oostelijke Limburgers die zitting namen in het Nationaal Congres en het Voorlopig Bewind, zie mijn boek Geef Limburg terug!

Bronzen medaille uit 1831 ter gelegenheid van het opheffen van het Nationaal Congres ten faveure van de oprichting van de beide Kamers (Senaat en Kamer van Volksvertegenwoordigers), legislatieve macht) met op de keerzijde een plattegrond van het interieur van de zaal van het Nationaal Congres (legislatieve macht) anno 1830.

Bronzen medaille uit 1831 over de totstandkoming van de constitutie van België, die dus ook voor oostelijk Limburg gold! (omdat de medaille nogal donker is, is het met software nog wat scherper gemaakt, om de leesbaarheid iets te kunnen verbeteren). Aan de voorzijde heeft medaille-ontwerper Borrel de zaal van het Nationaal Congres anno 1830 afgebeeld. Hierin staat aangegeven waar het publiek zat, de voorzitter, de afgevaardigden etc. Deze afbeelding staat op diverse medailles van zijn hand, deel uitmakend van een medailleserie betreffende bijzondere beslissingen van het Nationaal Congres. De moeilijk leesbare tekst beneden de afbeelding bevestigt dat: 'Salle du Congres National de la Belgique'. 7 februari 1831 werd de Belgische Grondwet aangenomen en afgekondigd op 24 februari 1831. Dit staat in het Frans op de keerzijde vermeld.

Bronzen medaille uit 1830 van de hand van Veyrat over de reorganisatie van de justitie door de Provisorische Regering. De keerzijde heeft een Franse tekst die aangeeft dat de rechterlijke orde weer is hersteld nadat deze vijftien jaar (onder hollands bewind) 'gesteund'/gezucht heeft.

Bronzen medaille uit de revolutie van 1830 met beeltenis van Luikenaar Jean-Joseph Charlier alias Jambes de Bois (houten been). Geroemd vanwege zijn manhaftige inzet als kanonnier in het Brusselse Park tegen de hollanders tijdens de roemruchte septemberdagen. Hij was tevens actief tijdens de Tiendaagse Veldtocht van 1831 aan de zijde van luitenant-generaal Daine (in mijn boek Geef Limburg terug! vindt u meer info over deze opvallende hoograngige militair). Frederic de Merode uit Maastricht was als gesneuvelde de andere held (martelaar) van de Belgische revolutie en vereerd met een standbeeld in Brussel.

Messing medaille uit 1830 als eerbetoon aan Louis de Potter (1786-1859), die als een van de wegbereiders van de Belgische revolutie gezien mag worden. In 1828 toen er al een voorbode van de revolutie van 1830 ontstond met mannen die zich tegen het absolutaire bewind van Willem I keerden. Denk aan de heren achter L'Eclaireur, in de l'Association Contsitutionelles en in de Tweede Kamer (zoals Charles de Brouckere Jr., Félix de Muelenaere en Philippe Vilain XIV). In de Belgische Revolutie was De Potter slechts enkele maanden actief en maakte daarbij deel uit van het Voorlopig Bewind en stelde tevens de Belgische onafhankelijkheidsverklaring op. Omdat hij republikeins gezind was (voorstander van het Zwitsers model) moest hij in 1831 vluchten. Ondanks dat was hij vrij populair, welke populariteit vertaald werd in de uitgifte van diverse medailles.

Uitvergrote bronzen medaille uit 1830 ter ere van Louis de Potter. Het gaat hier om een absolute mini-medaille, met een diameter van amper 1 cm. Een knap stukje miniatuurkunst.

Grote bronzen medaille uit 1839 betreffende Barthélémy-Charles-Joseph Dumortier (1797-1878), actief in de Belgische revolutie en lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Hij was een fel tegenstander van de herinlijving van Luxemburg en oostelijk Limburg bij Nederland (vanuit Belgisch perspectief, want genuanceerde bestudering van het Verdrag van Londen van 1839 laat immers zien dat Luxemburg en Limburg aan de Duitsche Bond werden gegeven en NIET aan Willem I cq. Nederland!). Hij was de initiatiefnemer van de zitting van 17 november 1838 in de Kamer van Volksvertegenwoordigers betreffende het behoud van Luxemburg en Limburg voor België. Tegen die herinlijving stemden onder andere ook vooraanstaande oostelijke Limburgers als Louis de Beerenbroek, Franz Corneli, Charles de Brouckere Jr. en Felix de Merode). Deze medaille heeft betrekking op het behoud van Luxemburg en Limburg voor de Belgische staat, dat zelfs een petitie in het Limburgse opleverde in 1838 waarbij het merendeel der Limburgers Belg wilde blijven (voor zeer uitgebreide informatie inclusief analyse hierover, verwijs ik naar mijn boek Geef Limburg terug!).

Megagrote bronzen medaille (doorsnee ca. 7 cm!) uit 1860 t.g.v. het overlijden van de eerste separatist van Limburg, Charles de Brouckère Jr. (Maastricht) en zoon van hollandse marionet in de functie van Limburgse gouverneur Charles de Brouckère Sr. Latere burgemeester van Brussel Charles Jr. behoorde samen met Félix de Mérode tot de voornaamste boegbeelden van oostelijk Limburgse kant in de Belgische revolutie, bovendien behoren ze samen tot de vooraanstaande personages in de oprichting van het onafhankelijke België en groeiden uit tot populaire staatsmannen. Beste oostelijk (NL) Limburgers: DAT zijn onze helden, niet de hollanders! Ken uw geschiedenis! (die door de Hollanders vakkundig verzwegen wordt om iedere compassie met de Belgen (en de Duitsers, ook daar ligt een belangrijk deel van onze geschiedenis!) te ondermijnen ofwel de hollandse Gleichschaltung: alles moet hollands denken in Nederland). De broer van Félix de Mérode, Maastrichtenaar Frédéric, is zelfs de martelaar van de Belgische revolutie! Ook al suggereert de oostelijk Limburgse inbreng tijdens de revolutie een Maastrichtse aangelegenheid, de waarheid is echter dat uit heel oostelijk (NL) Limburg de Belgische revolutie werd ondersteund. Ik beschik over allerlei soorten van lijsten (zoals IJzeren Kruis-, vrijwilligers-, 'overlopers'- en militaire) waarop aardig wat oostelijk Limburgse namen prijken! Dus zeker geen pure Maastrichtse aangelegenheid. Maastricht vormde evenwel het centrum van de militaire, bestuurlijke en rechterlijke macht in oostelijk Limburg.

1857, brons, megagrote medaille (doorsnede ca. 7 cm) t.g.v. het overlijden van Maastrichtenaar graaf Félix de Mérode, die samen met Charles de Brouckère tot de grootste vertegenwoordigers behoort van de oostelijk (NL) Limburgse bijdrage aan de Belgische revolutie. Hij zou uitgroeien tot een groot(s) staatsman in het jonge België, na de revolutie deel uitmakend van de provisorische regering (executief) en het nationaal congres (legislatief). Hij was achtereenvolgens Minister van Oorlog, Minister van Buitenlandse Zaken, Minister van Financiën en droeg de eretitel Minister van Staat. Graaf Félix was in 1839 tegen de afscheiding van Limburg aan Nederland, zoals de meerderheid der Limburgers (in het boek Geef Limburg terug! komt dit alles ruimschoots aan de orde). [Andere Ministers van Staat waren o.a. Félix de Muelenaere (zie medaille hierboven), Henri de Brouckère (broer van Charles) en burggraaf Charles Vilain XIV (zie medaille hierboven)].

Grotere medaille (met een diameter van 5 cm) in het brons uit 1838, het jaar waarin de petities werden gehouden om Limburg bij België te behouden. Op 7 juni 1838 probeerde Maastrichtenaar Félix de Mérode nog via een brief, waarvan een passage op de keerzijde van de medaille geciteerd staat, het tij van het Verdrag van Londen (Verdrag der XXIV Artikelen) uit 1831 te keren, om te voorkomen dat Limburg op papier (Art. IV) door toedoen van de grootmachten in Nederlandse handen (maar conform Art. V de jure in Duitse Bondshanden) zou vallen. Uiteindelijk kwam Limburg de facto bij Nederland, maar was de jure (en dat hoorde eigenlijk ook de facto zo te zijn) een onafhankelijke Duitse bondsstaat.

1885, brons, grote gedenkpenning betreffende Jean Servais Guillaume (Nederlands: Jan Servaas Willem ofwel Johannes Servatius Wilhelmus) wegens het 50-jarig professoraat van deze Maastrichtenaar die in 1830 als intellectueel de Belgische revolutie steunde. De proletarische Belgische revolutie werd gevoed door de intellectuele opstand van de l'Associations Constitutionnelles (buiten België alleen in Maastricht) enerzijds en het monsterverbond van liberalen en katholieken anderzijds. Ook Maastrichtse en andere oostelijk Limburgse intellectuelen hadden een vinger in de Belgische revolutie-pap. Zij werden beloond met lidmaatschap van het Nationaal Congres. In mijn boek Geef Limburg terug! vindt u de namen van alle prominente Limburgers die aan de zijde van de Belgen zich succesvol hebben ontdaan van de 'hollanders' totdat de verfoeide grootmachten oostelijk Limburg (net als oostelijk Luxemburg) toebedeelden aan 'holland', nou ja, eigenlijk alleen Willem I persoonlijk (als doorgeefluik voor de Duitsche Bond!!!!! welteverstaan, dit laatste wordt door 'holland' anders uitgelegd, tja, hoe kun je vakkundig de waarheid de nek omdraaien). In mijn boek, dat een aanklacht is tegen de onjuiste geschiedschrijving dienaangaande van officiële kant, ga ik hier omkleed met onomstotelijke BEWIJZEN (uitsluitend gebaseerd op originele authentieke documenten) nader op in.

1831, brons, de Franse 'burgerkoning' ofwel revolutie-1830 koning Louis Philippe I liet een medaille slaan t.g.v. de interventie van Frankrijk in de Tiendaagse Veldtocht. Een interventie die niet meer was dan het laten marcheren van 50.000 Franse soldaten (o.l.v. maarschalk Étienne Maurice Gérard) over de grens met België om vervolgens onverrichterzake terug te keren naar Frankrijk, omdat de hollanders reeds voor het verre gekozen hadden. Op de keerzijde wordt natuurlijk Belgische koning Leopold I vermeld, hetgeen overduidelijk de vriendschap tussen Frankrijk en België diende te onderstrepen (in feite zag Frankrijk het piepjonge België het liefste als vazalstaat).

Medaille uit 1831, brons: betreffende de erkenning van de Belgische onafhankelijkheid (door de grootmachten). Voorzijde: gekroonde Belgische leeuw. Keerzijde (Frans): 'Definitieve erkenning van het Koninkrijk Belgie en prins Leopold verkozen tot koning der Belgen. Verdrag getekend te Londen door de plenipotentiairs [vertegenwoordigers van hun land] van Oostenrijk, Frankrijk, Groot-Britannie, Pruisen en Rusland, 15 november 1831'.

Medaille uit 1831, brons: betreffende de erkenning van de Belgische onafhankelijkheid door de grootmachten op 15 november 1831. Voozijde: portret van Leopold I. Keerzijde: exact dezelfde tekst als op de voorgaande medaille.

Medaille uit 1831, brons: betreffende de erkenning van de Belgische onafhankelijkheid. Voorzijde: Het verdrag met daarop de datum 15 november 1831 en met daarboven de Franse tekst 'Vrede en eeuwige vriendschap' met in het rondschrift de namen van de staatshoofden der vijf grootmachten plus Leopold I. Keerzijde: Rondom vijf kronen van de grootmachten beschermend om de Belgische kroon in het midden heen.

1839, brons, megagrote medaille (doorsnede ca. 7 cm.), refererend aan het Verdrag van Londen alias Het Verdrag der XXIV Artikelen, waarin de scheiding van België en Nederland is vastgelegd (ook wel traite de séparation genoemd). Op 19 april 1839 werd het getekend. Het betekende de terugkeer van oostelijk Limburg "naar Nederland" en tegelijkertijd doorschuiven naar de Duitsche Bond alwaar het een pure Duitse bondsstaat werd. Tot op heden hebben beide landen elkaar in de haren vanwege dit verdrag uit 1839 (!), denk aan de Schelde-kwestie en de IJzeren Rijn (connectie Antwerpse haven met Duits achterland (Ruhrgebiet) via treinverbinding door Limburg).

Voorzijden medailles, allen brons, v.l.n.r.: links (5,5 cm doorsnede!): Maastrichtenaar graaf Félix de Mérode (zonder jaartal, maar gezien 'memoire' (in herinnering) vrijwel zeker 1857, het jaar van overlijden zoals ook op de medaille staat), midden: de installatie op 8 september 1831 van de beide Kamers (Senaat en Kamer van Volksvertegenwoordigers), waarin ook oostelijk Limburg afgevaardigden had (o.a. Félix de Mérode), rechts: baron Erasme-Louis Surlet de Chokier uit Luik, voor Maastricht in het Nationaal Congres, werd in 1831 regent van België (en daarmee ook van oostelijk Limburg).

Keerzijden van medailles, v.l.n.r.: links: Hier staat vermeld wanneer de graaf geboren en gestorven is, dat hij als laatste Minister van Staat was, afgevaardigde was in de Kamer van Volksvertegenwoordigers, gedecoreerd was met de Leopoldsorde (grand cordon, groot-lint, hoogste onderscheiding) etc. Het randschrift laat de volledige namen van de graaf zien, midden: "aan de vrienden van de burgerlijke vrijheden", rechts: "gekozen door het Nationaal Congres op 24 februari 1831".

Bronzen erepenning uit 1831 van baron Erasme Surlet de Chokier uit Luik en voor Maastricht in het Nationaal Congres. Per decreet van 20 juli 1831 besliste het Nationaal Congres het uitgeven van deze erepenning, zoals op de achterzijde ervan vermeld. Per 21 juli 1831, toen koning Leopold I werd gekozen, was Surlet de Chokier geen regent meer over België (en daarmee ook over oostelijk Limburg).

1830, tin. Sterk afgesleten tekst voorzijde: Immortelles journées du 23, 24, 25, 26 septembre 1830 met randtekst: Union Force (vereende krachten, eigenlijk slagkreet l'union fait la force ofwel eenheid maakt macht), aux braves defendeurs de la patrie (aan de dappere verdedigers van het vaderland [waaronder ook oostelijke Limburgers waren])). Afgesleten tekst keerzijde luidt: Bruxelles et Liège aux villes et communes qui ont combattu pour l'indépendance de la Belgique (Brussel en Luik, aan de steden en gemeenten die gestreden hebben voor de onafhankelijkheid van België). Beide steden vormden de brandhaarden van de revolutie. In het boek Geef Limburg terug! wordt nader ingegaan op de Belgische revolutie en het belang ervan voor (plus de rol van) het oostelijk Limburgs separatisme. Het is bekend dat oostelijke (NL-) Limburgers hebben meegestreden in Brussel en Luik aan de zijde van de Belgische broeders. De bronzen uitvoering van deze medaille staat om technische redenen bij de Duitse periode.

medaillon, ziet uit als messing, uit 1830 van dezelfde strekking als voorgaande medaille: eerbetoon aan de gesneuvelden van de revolutie in de septemberdagen. Op het schild staat Liberté (vrijheid).

Sterk uitvergroot zwaar geoxideerd bronzen mini-medaillon uit 1830 ter ere van de verzetsstrijders cq. revolutionairen (daartoe behoorden ook tal van oostelijk (NL-) Limburgers). Aux defenseurs de la Belgique (aan de verdedigers van België) en Vaincre ou mourir (winnen of sterven).

Zelfde medaille als voorgaande afbeelding, maar nu in prima staat verkerend.