SCHILDERIJ ' DORP AAN DE GRENZEN' UIT 1841.

Bijzonder schilderij uit 1841 over de Belgische Revolutie van 1830. Geschilderd door Jan Ernst de Groot (1807-1872). De scene is uit het hollandsche toneelstuk 'Dorp aan de Grenzen - Schets uit den tegenwoordigen Tijd' uit 1830 van Jacob van Lennep. De premiere was in december 1830 in Amsterdam. Het toneelstuk heeft betrekking op de Belgische Opstand van 1830, in een Brabants dorpje aan de Vlaamse grens. De Belgische opstandelingen kapitein d'Eglantiers, luitenant Taelinck, sergeant Pluckx en korporaal Nestiers arriveerden in de herberg van Michiel en Maria. De overige opstandelingen aan hun zijde zijn met rieken gewapend en hebben een armbandje met de Belgische driekleur (de latere Belgische nationale vlag). De scene uit het tweede bedrijf, twaalfde toneel, laat de inval van hollandse schutters (schutterij) zien. In het midden (met de schone jongedame in de arm) de hollandse lancier Edeling. Op de grond ligt Belgische kapitein d'Eglantiers die door de Brabantse pro-hollandse herbergier Michiel met een hooivork in bedwang wordt gehouden. De hollandse soldaat (en gast in de herberg, die gevlucht is uit een Belgische gevangenis met hulp van zijn vrouw Klara) Van Werve, houdt de Belgische opstandeling luitenant Taelinck links geknield smekend, in bedwang. Op de achtergrond linksachter trekt de vrouw van de herbergier (Maria) de Belgische opstandeling sergeant Pluckx aan zijn oor, die door een hollandse lancier en schutter in bedwang wordt gehouden.

Het was een typisch hollands propagandistisch toneelstuk voor die tijd, in twee bedrijven. De Belgische opstandelingen werden ook hier als verraders neergezet en natuurlijk kwam het hollandse leger te hulp om de Belgische opstandelingen op te pakken. De werkelijkheid was echter dat het hollandse leger ten tijde dat het toneelstuk in premiere ging reeds lang en breed de slag tegen de Belgische opstandelingen (vrijcorpsen) verloren had en de zuiderlingen reeds de onafhankelijkheid hadden uitgeroepen.

De toneeltekst werd in 1831 in boekvorm uitgebracht. Opvallend is de titel 'Dorp aan de Grenzen'. Dat impliceert dat het een dorp is dat op de grens van Noord-Brabant en Limburg lag en tevens grensde aan Vlaanderen. Dat zou dan het dorp Cranendonck moeten zijn geweest. En op zich ook logisch want de hollanders (zoals die in het toneelstuk aan de orde komen) waren reeds uit Limburg verdreven (begin november 1830 werd Venlo als laatste ingenomen door de opstandelingen (die niet alleen uit Belgen maar ook uit oostelijke Limburgers bestonden, zie mijn boek Geef Limburg terug!).